بحث سنجش اعتبار نشریات و کنفرانس‌های علمی، بحث بسیار داغی است. اما به موازات این پرسش که کدام کنفرانس از لحاظ علمی ارزشمند است یا کدام نشریه علمی معتبر است؛ پرسش دیگری وجود دارد که متمرکز بر اعتبار پژوهشگران است. ارزیابی اعتبار پژوهشگران و محققان نسبت به ارزیابی نشریات و کنفرانس‌ها بسیار دشوارتر است و معمولاً نمی‌توانیم با استناد به یک شاخص درباره پژوهشگران قضاوت کنیم. از سوی دیگر، بحث درباره اعتبار علمی پژوهشگران نیازمند در نظر گرفتن مولفه‌های کیفی در کنار مولفه‌های کمّی است. یعنی نمی‌توانیم صرفا به واسطه بیشتر بودن تعداد مقالات، یا تعداد مقالات در نشریات رده برتر درباره اعتبار علمی یک محقق اظهارنظر قطعی کنیم و نیاز به شاخص‌هایی نظیر شاخص اچ داریم.

برای مثال، در حوزه تخصصی استراتژی از زیرمجموعه مدیریت، معتبرترین نشریه علمی با عنوان نشریه مدیریت استراتژیک (Strategic Management Journal) توسط انجمن مدیریت استراتژیک منتشر می‌شود. همین انجمن بر روی بخشی از سایت خود تعدادی از برترین و تاثیرگذارترین چهره‌های دانش مدیریت استراتژیک از ابتدای عمومیت یافتن این رشته علمی را معرفی کرده است. نکته قابل توجه این است که تعداد مقالات برخی از این چهره‌ها در نشریه مدیریت استراتژیک، طی سالیان طولانی فعالیت علمی‌شان حتی به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد و برخی نیز اساساً هیچ مقاله‌ای در این نشریه معتبر نداشته‌اند. همین مثال دشواری قضاوت درباره اعتبار پژوهشگران را بر حسب یک عامل نشان می‌دهد. با این حال در نظام‌های دانشگاهی و علمی به شاخص‌هایی نیاز داریم که بتوانیم میزان تاثیرگذاری پژوهشگران را بسنجیم و درباره مسائلی از قبیل جذب، ارتقا و کیفیت کارشان تصمیم‌گیری کنیم. یکی از رایج‌ترین شاخص‌هایی که برای این منظور در فضای آکادمیک مورد استفاده قرار می‌گیرد، شاخص اچ (H index) یا مقدار هیرش است.

شاخص اچ اولین بار توسط فیزیکدانی به نام جرج هیرش ابداع شده است و برای اندازه‌گیری تاثیرگذاری علمی پژوهشگران، دانشکده‌ها، دانشگاه‌ها و حتی کشورها به‌کار می‌رود. مزیت اصلی این شاخص در ایجاد تمایز میان پژوهشگران تاثیرگذار روی جریان پیشبرد علم از اشخاصی‌ست که مقاله‌های زیادی منتشر کرده اما نتایج کارشان تاثیر چندانی در پیشبرد تحقیقات دیگر محققان نداشته است. وقتی شاخص اچ برای یک محقق برابر با مقدار h باشد، به این معناست که آن محقق حداقل تعداد h اثر علمی منتشر کرده است که به هرکدام از آنها حداقل h بار استناد صورت گرفته است. استناد به یک مقاله مهم‌ترین نمود ارزش علمی آن است، اگرچه تنها نمود آن نیست. بنابراین وقتی شاخص اچ برای یک پژوهشگر برابر با ۵ باشد، آن پژوهشگر حداقل ۵ مقاله منتشرشده دارد که هرکدام از آنها ۵ بار در دیگر مقالات علمی مورد استناد قرار گرفته‌اند. بنابراین این شاخص به طور خودکار مقالات کم‌تاثیر و بی‌اهمیت را نادیده می‌گیرد و ارزیابی علمی هر فرد را بر اساس فعالیت‌های تحقیقاتی تاثیرگذار در جریان علم انجام می‌دهد.

وقتی شاخص اچ برای یک محقق برابر با h باشد، یعنی آن محقق حداقل h اثر علمی منتشر کرده است که به هر کدام از آنها حداقل h بار استناد شده است

برخی از وب‌سایت‌های علمی ابزارهایی برای اندازه‌گیری شاخص اچ دارند. در میان این وب‌سایت‌ها زیربخش پژوهشی گوگل که با عنوان گوگل اسکالر شناخته می‌شود، در دسترس‌ترین مرجع برای اندازه‌گیری شاخص اچ است. هرچند گوگل اسکالر دارای ضعف‌هایی در محاسبه شاخص اچ است و گاهی آن را اندکی کمتر از میزان واقعی برآورد می‌کند؛ اما یک مبنای محاسباتی کاملاً کامپیوتری و به دور از دخالت‌های انسانی فراهم ساخته است. البته، ضعف‌های دیگری از قبیل عدم توانایی محاسبه استنادها در برخی از زبان‌ها (به ویژه در زبان‌های راست به چپ مانند فارسی) و تغییر در میزان شاخص محاسبه‌شده بر حسب وضعیت نمایه‌سازی مقالات هم در گوگل اسکالر به چشم می‌خورد. تصور می‌کنم بد نباشد وضعیت اساتید خود یا محققان شناخته‌شده را با این معیار بررسی و ارزیابی کنید! بدین‌ترتیب می‌توانید با تقریب خوبی اعتبار علمی افراد را با یکدیگر مقایسه کنید.