این هفته تا همین‌جا چند خبر مهم را برایم به همراه داشته است. انتشار کتاب جدیدم با نام ذهن استراتژیست، طرح‌ریزی یک دوره آموزشی تخصصی در حوزه استراتژی سطح شرکت‌های چندکسب‌وکاره و هلدینگ‌ها، هماهنگ کردن سمیناری پیرامون موضوع تز دکتری‌ام در کنفرانس مدیریت فناوری و نوآوری و پیشبرد سریع‌تر چند ایده کسب‌وکار در قالب مجموعه اِکسلریت. از آنجایی‌که یکی از کارکردهای وب‌سایت شخصی، اطلاع‌رسانی درباره رخدادها و اتفاقات است، بهتر دیدم اطلاعات تکمیلی درباره این چهار رخداد را در این یادداشت، منتشر کنم.
این روزها همه چیز استراتژیک شده است. تحول استراتژیک، اقدام استراتژیک، هدف استراتژیک، مذاکره استراتژیک، ایده استراتژیک، سرمایه‌گذاری استراتژیک، شاخص استراتژیک، دیدگاه استراتژیک، سیستم استراتژیک، کالای استراتژیک و و و. در این وضعیت، دیگر کم مانده که با عبارت راهبرد استراتژیک هم مواجه شویم! همه‌ی سازمان‌ها، سیستم‌ها و نهاد‌های اقتصادی-اجتماعی به غیر از وجه استراتژیک، وجه عملیاتی هم دارند و این بازی زبانی با صفت استراتژیک و پنهان‌شدن پشت عبارت‌های شیک اما غلط، کمکی به حل مسائل عملیاتی نمی‌کند. تا زمانی‌که برای افزایش وجهه و اعتبارمان، پشت صفت استراتژیک پنهان می‌شویم و هر چیزی را استراتژیک می‌پنداریم، با انبوهی از مسائل کوچک، اما پراهمیت عملیاتی روبه‌رو خواهیم بود که نه تنها هر تغییری رو به تعالی را ناممکن می‌سازند، بلکه ذره‌ذره ستون‌های پایداری سازمان را هم می‌جوند. توانایی شناسایی مسائل استراتژیک و تفکیک آنها از مسائلی که استراتژیک نیستند، یک مهارت ضروری برای هدایت سازمان‌ها و سیستم‌ها، به ویژه در سطوح بالاتر سازمانی است.
بازطراحی ساختار سازمانی یکی از پیچیده‌ترین و پرابهام‌ترین اقداماتی‌ست که ممکن است در دستور کار مدیران قرار بگیرد. با این وجود، بسیاری از مدیران بازطراحی ساختار را ساده می‌پندارند و از صرف زمان و به‌کارگیری منابع سازمانی برای آن غفلت می‌کنند. نتیجه این بی‌توجهی چیست؟ سازمان‌هایی ناکارآمد که نه تنها قادر به پاسخگویی به مشتریان و مخاطبان خود نیستند، بلکه نمی‌توانند رضایت سهامداران و کارکنان خود را هم تامین کنند. این ناتوانی به تدریج توان سازمان را تحلیل می‌برد، به اتلاف منابع سازمان منجر می‌شود و سبب شکل‌گیری توده‌های سرطانی بدخیمی می‌شود که حیات سازمان را به طور جدی به تهدید می‌اندازند.
انتخاب شریک یکی از مسائل کلیدی در شکل‌گیری اتحادهای استراتژیک است. به همین دلیل، حجم قابل توجهی از پژوهش‌هایی که درباره اتحادهای استراتژیک به چاپ می‌رسد متمرکز بر مسئله انتخاب شریک و چالش‌های موجود بر سر راه این انتخاب است. اهمیت مسئله انتخاب شریک زمانی افزایش پیدا می‌کند که به اتحادهای استراتژیک بین المللی باشد. همکاری و برقراری رابطه استراتژیک میان شرکت‌هایی که به لحاظ ملیت، فرهنگ، رویه‌های کسب‌وکار و حتی الگوهای تصمیم‌گیری با یکدیگر متفاوت‌اند، بسیار چالش‌برانگیز است و به همین دلیل است که مسئله یکپارچگی پس از شکل‌گیری اتحادهای استراتژیک بین المللی به یکی از دغدغه‌های اساسی مدیران اتحادهای استراتژیک تبدیل می‌شود و زمان، هزینه و منابع فراوانی برای حفظ این یکپارچگی صرف می‌شود. پژوهشگران استراتژی در واکنش به این دغدغه، سعی در ارائه پاسخ درباره نقش خاستگاه ملیتی شرکا داشته‌اند، با این حال دیدگاه یکسانی نسبت به رابطه خاستگاه ملیتی و عملکرد اتحاد وجود ندارد و برخی از پژوهشگران تنوع خاستگاه ملیتی شرکا را سبب بهبود سطح عملکرد اتحاد دانسته‌اند و برخی دیگر از این عامل به عنوان چالشی برای تحقق اهداف مورد انتظار اتحاد یاد کرده‌اند.
قبل‌تر از این هم اشاره کرده‌ام که اثرگذاری یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مطرح در حرفه مشاوره مدیریت است. این دغدغه دوطرفه است، یعنی هم کارفرما انتظار دارد که از فرایند و نتایج مشاوره به دستاوردهای مطلوب خود دست پیدا کند و هم دیدن نتایج و دستاوردهایی که توصیه‌ها و پیشنهادات مشاور سهمی در به وقوع پیوستن آنها داشته، هیجان‌انگیز و انگیزه‌بخش است. گروه ماه‌تاب یکی از شرکت‌هایی که این حس اثرگذاری در مشاوره را برایم به همراه داشته است. شرکت ماه تاب گستر با در اختیار داشتن ۱۳ نیروگاه در قالب ۱۱ شرکت تابعه، تقریباً ۴٫۵% از برق کشور را تامین می‌کند و در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر و صنعت نفت و گاز نیز فعالیت می‌کند. گروه آریانا چندین سال است که با توجه به تغییر و تحولات استراتژیک این هلدینگ، مسئولیت بازطراحی و بهینه‌سازی ساختار این شرکت را بر عهده دارد و در مقاطع زمانی مختلف، نسبت به همسوسازی ساختار این شرکت با توجه به چشم‌اندازهای استراتژیک آن اقدام کرده است. من به عنوان عضوی از تیم آریانا در سال‌های اخیر فرصت این را داشته‌ام که سهمی در بازطراحی و اصلاح ساختاری گروه ماه‌تاب داشته باشم و در تغییر و تحولات ساختاری این شرکت برای استقرار ساختار بخشی به ایفای نقش بپردازم. بهینه‌سازی ساختار ماه‌تاب و طراحی یک ساختار چابک برای این شرکت، به ویژه با توجه به سهم ماه‌تاب از تامین انرژی برق کشور؛ دغدغه‌ام نسبت به مشاوره‌های اثرگذار را به خوبی پاسخ داده است.