نزدیک به شصت سال پیش، فردریک هرزبرگ، روانشناس سرشناس امریکایی ایده‌های اولیه خود درباره ماهیت انگیزش کارکنان را با چاپ یک کتاب به دنیا معرفی کرد. از آن زمان تاکنون، نظریه دو عاملی هرزبرگ که با نام‌های دیگری از جمله تئوری بهداشت انگیزش نیز شناخته می‌شود، به یکی از پراستنادترین نظریه‌های دانش مدیریت تبدیل شده است و مقاله‌ای که هرزبرگ پس از ده سال از ارائه ایده اولیه‌اش در نشریه دانشکده کسب‌وکار هاروارد منتشر کرده است، یکی از مقالاتی‌ست که بیشترین بازدیدها و توجهات را در طول تاریخ انتشار نشریه دانشکده کسب‌وکار هاروارد به خود اختصاص داده است. چکیده ایده هرزبرگ درخصوص انگیزش شغلی این است که ضعف یا کاستی در متغیرهایی مانند حقوق و مزایا، شرایط کاری یا امنیت شغلی می‌تواند منجر به عدم رضایت کارکنان یک سازمان شود، اما وجود این عوامل نمی‌تواند رضایت کارکنان را تامین کند. او این عوامل را عوامل بهداشتی می‌نامد و به گروه دیگری از عوامل مانند رشد، مسئولیت و معنی‌دار بودن کار با عنوان عوامل انگیزشی اشاره می‌کند که وجود آنها سبب ایجاد رضایت در کارکنان است. در واقع، تئوری هرزبرگ رضایت از کار و نارضایتی از کار را از همدیگر تفکیک می‌کند و رضایت را نقطه مقابل نارضایتی قرار نمی‌دهد. نبود عوامل بهداشتی می‌توانند سبب نارضایتی کارکنان و بروز شکایت‌ها و اعتراض‌های آنان شود، اما تامین عوامل بهداشتی فقط منجر به از بین‌رفتن نارضایتی می‌شود و نقشی در ایجاد انگیزه و رضایت کارکنان ندارد. در مقابل، عوامل انگیزشی هستند که رضایت کارکنان را در پی دارند و نبود این عوامل سبب نارضایتی نمی‌شود، اما رضایت را از بین می‌برد. از نگاهی دیگر، عوامل بهداشتی حافظ وضع موجود هستند و عوامل انگیزشی موجب بهبود و پیشرفت می‌شوند. بیشتر بخوانید …