یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی که مشاوران مدیریت در هر پروژه مشاوره استراتژی با آن روبه‌رو هستند، چرایی و دلیل انتخاب یک رویکرد خاص برای تبیین و تشریح استراتژی، یا به عبارتی همان استراتژی رسیدن به استراتژی است. نگاهی به ادبیات مدیریت استراتژیک و سیر توسعه مدل‌ها و الگوهای مختلف نیز نشان‌دهنده حجم وسیعی از رویکردهای مختلف و بعضاً متضاد نسبت به استراتژی است. این تضاد گاهی حتی منطق بنیادین یک رویکرد را به چالش می‌کشد و نگاه‌هایی مثل نگاه سازمان صنعتی در الگوی پنج نیروی رقابتی پورتر را در برابر منطق دیدگاه منبع محور و تئوری قابلیت‌های پویا قرار می‌دهد. کتاب استراتژی رسیدن به استراتژی یک منبع بسیار عالی برای مواجهه و مقابله با این تضاد است.

در بسیاری از تجربیات پژوهشی و مشاوره‌هایم در حوزه استراتژی با وضعیت‌هایی مواجه بوده‌ام که تصور از استراتژی گاه در یک سر طیف به مجموعه‌ای از ماتریس‌ها و رویکردهای کمّی‌گرایانه محدود می‌شود و در سر دیگر طیف، به استفاده از الگوهای مبهم و آشفته‌ای می‌انجامد که اساساً فاقد خصیصه‌های لازم برای رسیدن به استراتژی‌اند. در چنین وضعیتی، با به‌کارگیری هر یک از این الگوها به عنوان یک مدیر، محقق یا مشاور استراتژی با این پرسش روبه‌رو می‌شویم: آیا این الگوی طراحی استراتژی برای سازمان ما مناسب است؟

سال گذشته به واسطه آشنایی دورادور با مارتین ریوز؛ یکی از مشاوران ارشد شرکت بی‌سی‌جی؛ متوجه انتشار کتابی توسط او و دو نفر از دیگر همکارانش با عنوان Your Strategy Needs a Strategy: How to Choose and Execute the Right Approach شدم که با مشارکت گروه مشاوره بوستون (بی‌سی‌جی) و انتشارات دانشکده کسب‌وکار هاروارد به بازار عرضه شده است. مارتین ریوز یکی از سرشناس‌ترین مشاوران شرکت بی‌سی‌جی در حوزه استراتژی و رئیس موسسه استراتژی بروس هندرسون است و مقالات متعددی نیز در نشریه دانشکده کسب‌وکار هاروارد به چاپ رسانده است. همکاران دیگر او در تحریر این کتاب، نات هانس و جانمجایا سینها هستند. هانس نیز از مشاوران شرکت بی‌سی‌جی در حوزه استراتژی است و استاد دانشکده کسب‌وکار نروژ و موسسه آی‌اِم‌دی در سوئیس است. سینها رئیس دفتر بی‌سی‌جی در ناحیه آسیا پاسفیک است و در سال ۲۰۱۰ به عنوان یکی از تاثیرگذارترین مشاوران مدیریت در دنیا برگزیده شده است. پس از مطالعه این کتاب، متوجه شدم که محتوا و منطق این کتاب می‌تواند پرسش از چرایی انتخاب یک رویکرد خاص برای تبیین و تشریح استراتژی را به صورتی کارآمد پاسخ دهد. بنابراین، پس از هماهنگی با مارتین ریوز اقدام به ترجمه کتاب کردم و بسیار خوشحالم که ترجمه این کتاب با عنوان استراتژی رسیدن به استراتژی: راهنمای انتخاب و اجرای رویکرد صحیح به استراتژی توسط دوستانم در انتشارات آریاناقلم به چاپ رسیده و در دسترس مخاطبان فارسی‌زبان قرار گرفته است. کتاب استراتژی رسیدن به استراتژی ضمن اطلاع مارتین ریوز، با هماهنگی انتشارات دانشکده کسب‌وکار هاروارد به چاپ رسیده است و علاوه بر همه اینها، پذیرای مقدمه اختصاصی مارتین ریوز برای مخاطبان فارسی‌زبان است.

کتاب استراتژی رسیدن به استراتژی در مجموع مشتمل بر هشت فصل است و به توصیف پنج رویکرد کلاسیک، انطباقی، آرمان‌گرایانه، شکل‌دهنده و نوسازی نسبت به استراتژی می‌پردازد و قابلیت‌ دوسوتوانی استراتژیک و مهارت‌های رهبری برای بهره‌گیری از رویکردهای گوناگون نسبت به استراتژی را تشریح می‌کند. نویسندگان در شش فصل نخست به طور تفصیلی به هر کدام از رویکردهای استراتژی می‌پردازند و دو مسئله تدوین استراتژی و پیاده‌سازی استراتژی را در هر کدام از این رویکردها شرح می‌دهند. پیشینه حرفه‌ای هر سه نویسنده در ارائه مشاوره به تعداد زیادی از شرکت‌های بزرگ بین‌المللی سبب شده تا اشاره به هر رویکرد همراه با نمونه‌های متعددی از رفتار، عملکرد و چالش‌های شرکت‌های مختلف برای رسیدن به استراتژی در قالب آن رویکرد باشد.

در ادامه، نویسندگان تعبیر جدیدی از مفهوم دوسوتوانی استراتژیک را در قالب توانایی بهره‌گیری همزمان از رویکردهای مختلف به استراتژی ارائه می‌کنند و چهار راهکار شامل جداسازی، جابه‌جایی، خودسازماندهی و بهره‌گیری از اکوسیستم را برای دوسوتوانی توضیح می‌دهند. در فصل هشتم نیز به‌کارگیری رویکردهای مختلف نسبت به استراتژی بر اساس توانمندی‌ها و نقش‌های مختلف رهبران مورد توجه نویسندگان قرار گرفته است. کتاب در انتها با گفتاری در خصوص انتخاب رویکرد بهینه نسبت به استراتژی زندگی شخصی پایان می‌یابد و چند ضمیمه شامل پرسشنامه‌ای برای تعیین رویکرد فعلی سازمان برای رسیدن به استراتژی و فهرست کاملی از منابع مطالعاتی در هر کدام از رویکردهای مختلف نسبت به استراتژی را در بر دارد.

یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های این کتاب تشریح ابزارها، الگوها و گام‌هایی‌ست که می‌توان در هر کدام از رویکردها برای رسیدن به استراتژی از آنها استفاده کرد. به علاوه، مسئله پیاده‌سازی استراتژی و الزامات آن در هر رویکرد به دور از کلی‌گویی‌های رایج و بر مبنای مولفه‌های مدیریت اطلاعات، نوآوری، سازماندهی، فرهنگ و رهبری بیان شده است. آنچه این کتاب را کاربردی و متمایز می‌سازد، پرهیز از تجویز یکی از این رویکردها بر مبنای میل شخصی نویسندگان است. در واقع، الگوی معرفی شده برای انتخاب هر یک از پنج رویکرد، با ارائه مجموعه‌ای از مولفه‌ها مانند شرایط واقعی حاکم بر فضای کسب‌وکار، میزان پیش‌بینی‌پذیری یا انعطاف‌پذیری محیط، حد دسترسی به منابع و نتایج احتمالی از به‌کارگیری هر یک از رویکردها راه را برای تصمیم‌گیری مخاطبان در خصوص انتخاب یکی از رویکردهای استراتژی باز گذاشته است.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره کتاب استراتژی رسیدن به استراتژی می‌توانید به بخش اختصاصی کتاب روی وب‌سایت شرکت بی‌سی‌جی مراجعه کنید؛ مقاله مارتین ریوز و همکارانش را در نشریه دانشکده کسب‌وکار هاروارد مطالعه کنید یا نقدها و نظرات منتشره درباره کتاب را روی وب‌سایت آمازون مطالعه کنید. یادداشتی هم از من درباره کتاب در وب‌سایت الف منتشر شده است. در صورتی که علاقه‌مند به خرید این کتاب هستید، می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت انتشارات آریاناقلم آن را خریداری کنید یا آن را از مراکز پخش کتاب درخواست کنید. در صورتی که نقدی در خصوص محتوا و ترجمه کتاب استراتژی رسیدن به استراتژی داشتید، خوشحال ‌می‌شوم آن را با من در میان بگذارید.

یک سمینار آموزشی بر مبنای الگوی پالت استراتژی مختص به این کتاب طراحی شده است. درصورتی‌که علاقه‌مندید تا الگوی این کتاب را در سازمان‌تان به اجرا در بیاورید، می‌توانید با من تماس بگیرید تا نسبت به هماهنگی برای برگزاری این سمینار در سازمان شما اقدام کنیم.