این روزها صحبت از «هوش مصنوعی» و نقش ویژه این تکنولوژی در زندگی بشری حسابی روی مُد آمده است! تقریباً در هر حوزه‌ای از هوش مصنوعی به‌عنوان کاتالیزور تغییرات بنیان‌برافکن و برهم‌زننده یاد می‌شود؛ به‌ویژه در حوزه‌هایی که نقش «تحلیل و ترکیب داده‌ها» در آنها پررنگ‌تر و حساس‌تر است. استراتژی به‌عنوان یکی از شاخه‌های دانش مدیریت، و به‌ویژه به دلیل تاثیر قابل‌ملاحظه‌ای که از تحلیل و ترکیب داده‌ها می‌گیرد به‌واسطه هوش مصنوعی در معرض تغییرات بنیادینی در چگونگی و دامنه و عمق تحلیل‌ها، شیوه تصمیم‌گیری، و رویکرد اجرایی قرار گرفته است. به‌عبارت دیگر نمی‌توان از نقش و تاثیری که هوش مصنوعی در استراتژی دارد، چشم‌پوشی کرد. این یادداشت کوتاه که توسط «هوش مصنوعی» نوشته شده و صرفاً هدایت تهیه آن توسط هوش مصنوعی بر عهده من بوده؛ به اختصار چندین مسئله را در میزان تاثیرپذیری استراتژی و استراتژی‌پردازی از منظر هوش مصنوعی واکاوی می‌کند.
دانش استراتژی همواره بر تحلیل داده‌ها، پیش‌بینی روندها، و طراحی برنامه‌های دقیق مبتنی بر اطلاعات تکیه داشته است. با افزایش پیچیدگی محیط کسبوکار و حجم عظیم داده‌ها، استفاده از ابزارهای پیشرفته برای تحلیل سریع و دقیق‌تر ضرورت یافته است و دیگر نمی‌توان به همان روش‌هایی اتکا کرد که در دهه‌ها و سال‌های پیش برای استراتژی‌پردازی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. هوش مصنوعی به‌سبب قابلیت‌هایی که در پردازش حجم بالای اطلاعات، شناسایی الگوها، و تحلیل‌های پیچیده دارد، می‌تواند به‌خوبی نقش تحول‌ساز در دانش استراتژی را ایفا کند.
محورهای اصلی تاثیرگذاری هوش مصنوعی در دانش استراتژی
۱٫ تحلیل کلان‌داده‌ها (Big Data)
یکی از مهم‌ترین قابلیت‌های هوش مصنوعی در دانش استراتژی، تحلیل کلان‌داده‌هاست. با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین و یادگیری عمیق، استراتژیست‌ها می‌توانند داده‌های متنوع و حجیم را در زمان کوتاه پردازش کرده و بینش‌های ارزشمندی درباره روندهای بازار، رفتار مشتریان، و عملکرد رقبا به دست آورند. انجام این تحلیل‌ها که برای تیم‌های استراتژی درون‌سازمانی یا مشاوران برون‌سازمانی زمان قابل‌ملاحظه‌ای را به خود اختصاص می‌داد، برای هوش مصنوعی ناچیز است و علاوه بر آن می‌توان تحلیل‌های هوش مصنوعی را به‌شکل منعطف‌تری در اختیار داشت.
۲٫ پیش‌بینی دقیق و تصمیم‌گیری بهتر
ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند با تحلیل الگوهای گذشته، پیش‌بینی‌های دقیقی درباره آینده ارائه دهند. این پیش‌بینی‌ها می‌توانند به سازمان‌ها کمک کنند تا در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک، ریسک‌ها را کاهش دهند و فرصت‌ها را بهتر شناسایی کنند. (اگرچه هوش مصنوعیِ مولف این یادداشت قائل به اهمیت پیش‌بینی است، اما این را فراموش نکنیم که استراتژی به‌معنای پیش‌گویی آینده نیست!)
۳٫ متناسب‌سازی استراتژی‌ها
یکی دیگر از اثرات هوش مصنوعی، امکان متناسب‌سازی استراتژی‌ها بر اساس نیازهای خاص هر بازار یا بخش است. به‌عنوان مثال، الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند رفتار مشتریان را به‌صورت اختصاصی تحلیل کرده و برنامه‌هایی متناسب با نیازهای خاص هر گروه ارائه دهند.
۴٫ اتوماسیون فرآیندهای استراتژیک
هوش مصنوعی می‌تواند بسیاری از فرآیندهای زمان‌بر و تکراری را به‌صورت خودکار انجام دهد. این امر نه تنها باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه می‌شود، بلکه دقت و کارایی را نیز افزایش می‌دهد. برای مثال، سازمان‌ها وقت و هزینه فراوانی را برای پایش برنامه‌ها و پروژه‌های عملیاتی از طریق مدل‌ها و ابزارهایی نظیر کارت امتیازی متوازن صرف می‌کنند؛ اما هوش مصنوعی قطعاً این مسئله را با کارایی بالاتری به انجام می‌رساند.
۵٫ نوآوری، خلق و اکتشاف
هوش مصنوعی در استراتژی می‌تواند ما را از مرزهای سنتی فراتر ببرد و فرصت‌های جدیدی برای رشد و توسعه خلق یا کشف کند. این به دلیل ماهیت ذاتی هوش مصنوعی و محدودیت‌های هوش انسانی هر یک از اشخاص استراتژیست است. به‌طور مشخص، استراتژیست‌ها در دامنه محدودیت‌های مدل‌های ذهنی خودشان به طراحی و تدوین استراتژی می‌پردازند، اما این محدودیت برای هوش مصنوعی معنایی ندارد.
آینده هوش مصنوعی در استراتژی
در آینده، نقش هوش مصنوعی حتی پررنگ‌تر هم خواهد شد. برخی از پیشرفت‌های مورد انتظار عبارت‌اند از:
سیستم‌های استراتژی خودیادگیرنده
سیستم‌هایی که می‌توانند با استفاده از ورودی‌های جدید، استراتژی‌ها را به‌هنگام کنند.
همکاری انسان و ماشین
همراهی هوش مصنوعی با استراتژیست‌ها به‌عنوان یکی از اعضای اتاق فکر استراتژی سازمان.
سناریوپردازی‌های پیچیده و داینامیک
سناریوهایی که هم تعداد قابل‌ملاحظه‌ای متغیر را شامل شوند، و هم برهم‌کنش‌های متعدد میان متغیرها را.
هوش مصنوعی به‌عنوان یک ابزار تحول‌آفرین، نقش کلیدی در توسعه دانش استراتژی ایفا می‌کند. توانایی‌های این فناوری در تحلیل داده‌ها، پیش‌بینی روندها، و بهبود فرآیندهای استراتژیک، فرصت‌های بی‌شماری برای مدیران و سازمان‌ها فراهم کرده است. در عین حال، آینده‌ای که در آن هوش مصنوعی و انسان به‌طور همزمان برای طراحی و اجرای استراتژی‌ها همکاری می‌کنند، نویدبخش تحولاتی عمیق‌تر هم خواهد بود.
پانوشت: این یادداشت توسط «هوش مصنوعی» نوشته شده است!
